Buğdayın Atası: Siyez
Kaplıca buğdayı olarak da bilinen, verimsiz alanlarda yetişmesi mümkün olan, hastalık ve zararlılara dayanıklı yapısı ile siyez buğdayı ( Triticum, monococcum), Fransa, Faz, Yugoslavya ve Türkiye’de yetişen Tritikum boeaticum türünden yabani buğday türünün kültüre alınmış formudur. Triticum dicoccum buğdayı ile birlikte erken dönemde kültüre alınan buğday türlerindendir.İlk kez Güneydoğu anadolu bölgesinde yer alan Karaca Dağ’da evcilleştirildiği düşünülüyor.
Ülkemizde Kastamonu’da yetişen siyez buğdayı,14 kuromozam sayısıyla genetik olarak dünyadaki ilk buğday çeşidi olarak biliniyor. Geçmişi yaklaşık 10 bin yıl öncesine dayanan ve dağlık arazilerde yetiştirilen siyez buğdayı, günümüz buğdayının atası kabul ediliyor.
Sayısız faydalarından bazıları:
* Kandaki yağları düşürücü yönü olduğu bilinen posa/lif bakımında oldukça zengin bir gıda olup lifli yapısından dolayı sindirimi kolaylaştırır. Bağırsakları temizleyici özelliğe sahiptir.
* Yüksek antioksidan içeriğe sahiptir. Hücre yapısını korur ve yaşlanmayı geciktirir. Bozulmaz ve küf tutmaz.
* Karbonidrat değeri düşük, protein kardeşi yüksektir.
* Bulgurda bulunan B1 vitaminleri sinir ve sindirim sisteminde önemli rol oynar.
* İçerdiği folik asitten dolayı, çocuk ve hamile kadınlar için çok önemli bir gıda maddesi.
* Doymamış yağa sahiptir ve toplam yağ oranı düşük olduğu için sağlıklı bir besin maddesidir.
* Kolesterol içermez.
* Dünyada glisemik endeksi verilerine göre insanlara en uygun gıda, siyez bulguru.
* Emzikli anneler için çok faydalıdır. Anne sütünü arttırır. Folik asit miktarı çok fazladır.
* Hububat ürünlerinin en büyük dezavantajı olan folik asit, bulgurun sahip olduğu pişirme ve kurutma işlemlerinden dolayı bulgurda bulunmuyor.
* Yüksek mineral ve selülozdan dolayı besin emilimini hızlandırır, kabızlığı engeller ve bağırsak kanserini önlüyor.
* Radyasyonu emmez ve radyasyona karşı dayanıklıdır. Bu nedenle bazı ülkelerde nükleer savaşlara karşı, askeri ve sivil amaçlar için stokta tutulan ürünlerden.
Uzun yıllar boyunca burun kıvrılan, ancak son zamanlarda birden ilgi odağı haline gelen siyez buğdayını, binlerce yıldır ekip bugünlere getirerek yok olmasını engelleyen Kastamonu İhsangazi, Seydiler, Devrekani’deki çiftçilerimize selam olsun…